Objawy ząbkowania, etapy i jak można pomóc maluszkowi

Pierwsze zęby u niemowlaka to kamienie milowe, których na pewno wypatrujecie. Jeżeli jest to Wasze pierwsze dziecko, na pewno zastanawiacie się, jak wyglądają wychodzące zęby u niemowlaka, jaka jest kolejność ząbkowania i czy swędzenie dziąseł (czerwone, rozpulchnione dziąsła), katar, kaszel czy podwyższona temperatura mogą być oznakami ząbkowania?

Jeśli zastanawiasz się, kiedy zaczyna się ząbkowanie, to musisz wiedzieć, że czas ząbkowania różni się znacznie w zależności od dziecka. Przeczytaj dalszą część naszego artykułu, żeby dowiedzieć się, jakie objawy charakteryzują wczesne ząbkowanie u niemowląt, jak załagodzić objawy ciężkiego ząbkowania, które zęby najbardziej bolą przy ząbkowaniu i ile rosną zęby u niemowlaka.

Kiedy wychodzą pierwsze zęby u niemowlaka?

Na pytanie „kiedy zaczyna się ząbkowanie?” nie ma jednoznacznej odpowiedzi, gdyż jest to kwestia indywidualna. U większości dzieci ząbkowanie rozpoczyna się między 6. a 12. miesiącem życia, choć pierwsze zęby u dziecka mogą pojawić się nieco wcześniej lub nieco później. W niektórych (bardzo rzadkich) przypadkach nawet noworodek może być dumnym posiadaczem mlecznego ząbka – może się on także wyrżnąć w ciągu pierwszych kilku tygodni życia dziecka.

Zastanawiasz się, jak rozpoznać ząbkowanie i w jaki sposób wychodzą zęby u niemowlaka?

Zwróć uwagę na objawy wychodzących zębów, takie jak rozpulchnione dziąsła niemowlaka podczas ząbkowania, ślinienie się, gryzienie pięści lub palca. Jeżeli zauważysz u swojego maluszka wymienione wyżej objawy, to możesz być pewna, że proces ząbkowania już się u niego rozpoczął i wkrótce wyrżną się pierwsze zęby.

Co zrobić, jeśli ząbkowanie się opóźnia?

Warto pamiętać, że ząbkowanie nie jest sportem wyczynowym, a zęby dziecka pojawią się, gdy jego organizm będzie na to gotowy. Nie przejmuj się, jeśli u dzieci Twoich znajomych ząbkowanie zaczęło się wcześniej niż u Twojego maluszka. Przedział wiekowy tego procesu jest dość szeroki: choć ząbkowanie zaczyna się na ogół między 6. a 12. miesiącem życia dziecka, pierwszy ząb może pojawić się także w wieku 3 lub 14 miesięcy i jest to uwarunkowane genetycznie. Oczywiście, jeśli martwisz się o zęby swojego dziecka (albo ich brak) lub masz jakiekolwiek pytania dotyczące pielęgnacji zębów mlecznych, porozmawiaj z lekarzem pediatrą lub stomatologiem dziecięcym.

Które zęby wychodzą pierwsze?

Każde dziecko jest inne, ale zazwyczaj najpierw wyrzynają się dolne, a następnie górne jedynki. Więcej informacji na temat tego, kiedy zazwyczaj pojawiają się zęby mleczne, znajdziesz w poniższym kalendarzu ząbkowania.

Jak długo trwa ząbkowanie?

Czas trwania procesu ząbkowania może się różnić w zależności od dziecka. Pełen zestaw 20 zębów mlecznych dziecko osiąga między drugimi a trzecimi urodzinami, co oznacza, że całkowity okres ząbkowania trwa około dwóch lat. Jeśli Twój maluch odczuwa dyskomfort związany z ząbkowaniem, wiedz, że prawdopodobnie wkrótce minie on samoistnie. Objawy ząbkowania są zwykle odczuwalne w dniach poprzedzających wyrzynanie się zęba; następnie dyskomfort ustępuje, aż do momentu poprzedzającego pojawienie się nowego zęba.

Ile zębów mlecznych mają dzieci?

Pierwszy zestaw zębów dziecka to tak zwane zęby mleczne. W wieku od 2,5 do 3 lat dziecko będzie miało pełen zestaw 20 zębów mlecznych.

Gdy dziecko ma około 6 -7 lat, zęby mleczne zaczynają wypadać, żeby zrobić miejsce zębom stałym. Wyrżnięcie się wszystkich 32 zębów stałych zajmuje wiele lat, więc przez pewien czas dziecko będzie miało mieszankę zębów mlecznych i stałych.

WYRÓŻNIONY PRODUKT

Pampers Premium Care

(Bolesne) ząbkowanie u niemowląt – objawy

Czasami wychodzenie zębów mlecznych przebiega zupełnie bezboleśnie, nie powodując żadnych uciążliwych objawów, podczas gdy w innych przypadkach objawy ząbkowania (rozpoczynające się na ogół 3-4 dni przed wyrżnięciem się zęba) powodują znaczny dyskomfort, niejednokrotnie utrudniając także spokojny wypoczynek.

Jeśli zastanawiasz się, jak wygląda wyrzynanie się zębów i jakie mogą być jego oznaki, zapoznaj się z poniższą listą:

• Drażliwość. Dziecko może być niespokojne i bardziej płaczliwe.

• Zakłócony sen. Objawy bolesnego ząbkowania w nocy to przede wszystkim częstsze budzenie się i niepokój.

• Ślinotok. Ząbkujące dzieci często się ślinią – eksperci twierdzą, że dodatkowa ilość śliny przynosi ukojenie podrażnionym dziąsłom dziecka.

• Gryzienie. Kiedy dziecko ząbkuje, gryzienie zabawek, gryzaczków, a nawet własnych palców pomaga łagodzić ucisk dziąseł. Żucie czegoś twardego działa jak masaż, co znacznie łagodzi odczuwany dyskomfort.

• Obolałe, opuchnięte dziąsła. W miejscu, w którym przebija się ząb, dziąsła dziecka mogą być wrażliwe, czerwone i opuchnięte.

• Podwyższona temperatura. Podczas ząbkowania temperatura dziecka może być nieznacznie podwyższona, ale jest mało prawdopodobne, żeby ząbkowanie spowodowało gorączkę. Jeśli Twoje dziecko czuje się bardzo niekomfortowo lub ma temperaturę powyżej 38.5 stopni (lub powyżej 38 stopni w przypadku dziecka poniżej 3. miesiąca życia), skontaktuj się z lekarzem w celu ustalenia przyczyny gorączki i ewentualnego leczenia.

Kalendarz ząbkowania

To, kiedy zęby się wyrzynają i w jakiej kolejności to następuje, różni się w zależności od dziecka, ale ogólny harmonogram ząbkowania wygląda następująco:

Wyrzynanie się zębów mlecznych: zęby górne

• Siekacze przyśrodkowe (jedynki): 8 do 12 miesięcy

• Siekacze boczne (dwójki): 9 do 13 miesięcy

• Kły (ostre, spiczaste zęby po obu stronach siekaczy bocznych): 16 do 22 miesięcy

• Pierwsze trzonowce (tylne zęby służące do rozdrabniania pokarmu): 13 do 19 miesięcy

• Drugie trzonowce (tylne zęby trzonowe u dziecka, które wypełniają ostatnie luki): 25 do 33 miesięcy

Wyrzynanie się zębów mlecznych: zęby dolne

• Siekacze przyśrodkowe (jedynki): 6 do 10 miesięcy

• Siekacze boczne (dwójki): 10 do 16 miesięcy

• Kły (ostre, spiczaste zęby po obu stronach siekaczy bocznych): 17 do 23 miesięcy

• Pierwsze trzonowce (tylne zęby służące do rozdrabniania pokarmu): 14 do 18 miesięcy

• Drugie trzonowce (tylne zęby trzonowe u dziecka, które wypełniają ostatnie luki): 23 do 31 miesięcy

Sposoby na bolące dziąsła u niemowlaka

Ząbkowanie może wiązać się z dyskomfortem, a ponieważ nie ma magicznego sposobu pomagającego wszystkim dzieciom, możliwe, że będziecie musieli poeksperymentować, żeby Wasz maluszek poczuł się lepiej. Oto dwa spośród wielu szybkich i skutecznych sposobów na uspokojenie ząbkującego dziecka:

• Daj mu gryzaczek. Żucie pozwala ząbkującemu dziecku masować dziąsła, a niektóre rodzaje gryzaczków można dodatkowo schłodzić w lodówce, co zapewni dziecku jeszcze większą ulgę. Pamiętaj jednak, by nie wkładać gryzaka do zamrażarki – może to sprawić, że będzie zbyt twardy i zimny dla wrażliwych dziąseł maluszka. Miej na uwadze bezpieczeństwo: nigdy nie przywiązuj gryzaka do sznurka zakładanego na szyję.

• Masuj dziąsła dziecka. Używając czystego palca, delikatnie masuj obolałe dziąsła dziecka.

Jak dbać o zęby wychodzące z dziąseł?

Ważne jest, żeby zacząć dbać o zęby dziecka, gdy tylko pojawi się pierwszy mleczak. Zęby mleczne służą dzieciom wiele lat, zanim zostaną zastąpione zębami stałymi, a ustanowienie dobrych nawyków higieny jamy ustnej we wczesnym dzieciństwie przyczyni się do zachowania zdrowych zębów i dziąseł przez całe życie. Zapobieganie ubytkom i próchnicy zębów mlecznych jest tak samo ważne, jak w przypadku zębów stałych, ponieważ próchnica zębów dziecięcych może mieć wpływ na stan zębów stałych, powodując problemy stomatologiczne, takie jak ból i infekcje.

Szczotkowanie zębów niemowlaka

Regularne szczotkowanie zębów jest ważną częścią higieny stomatologicznej. Na tym etapie kluczowe jest delikatne czyszczenie zębów dziecka dwa razy dziennie i przyzwyczajenie malucha do nabrania dobrych nawyków. Oto kilka wskazówek dotyczących szczotkowania zębów dziecka oraz nauki starszego dziecka, jak wykonać tę czynność z Waszą pomocą:

• Szczotkuj zęby maluszka co najmniej dwa razy dziennie, zawsze po zjedzeniu przez dziecko czegoś słodkiego, a także po ostatnim posiłku lub napoju w ciągu dnia.

• Nałóż niewielką ilość pasty do zębów z fluorem na szczoteczkę do zębów z miękkim włosiem odpowiednią do wieku dziecka. Ostrożnie szczotkuj każdy ząb, upewniając się, że docierasz do wszystkich zakamarków, w tym boków i wewnętrznej powierzchni. Gdy dziecko osiągnie wiek około 2 lat, można zacząć używać pasty do zębów z fluorem wielkości ziarnka grochu. Naucz dziecko płukać buzię i wypluwać pastę z wodą, zamiast ją połykać.

• Kierunek przesuwania szczoteczki nie ma większego znaczenia. Kluczem jest wyczyszczenie każdego zęba pod każdym kątem, oczywiście z uwzględnieniem tylnych zębów.

• Początkowo zęby dziecka powinien myć opiekun. Gdy dziecko osiągnie etap wczesnoprzedszkolny, pomóż mu zacząć myć zęby samodzielnie, pod Twoim ścisłym nadzorem. Pamiętaj, żeby pomagać mu w tej czynności do 7. – 8. roku życia, tak by zapewnić dokładne czyszczenie zębów. Przeczytaj koniecznie nasze pomysły, dzięki którym szczotkowanie zębów będzie dla Was obojga dużo przyjemniejsze.

Dieta

Dieta dziecka ma duży wpływ na zdrowie zębów. Unikaj podawania dziecku słodkich napojów, takich jak soki owocowe i napoje gazowane oraz lepkich słodkich przekąsek, takich jak guma do żucia, toffi czy krówki. Nie pozwalaj dziecku zasypiać z butelką lub kubkiem niekapkiem z mlekiem (modyfikowanym), sokiem lub innym słodkim napojem, ponieważ może to spowodować gromadzenie się słodkiego płynu w jego ustach i prowadzić do próchnicy zębów.

Więcej informacji na temat dbania o zęby dziecka znajdziesz w naszym artykule na temat higieny jamy ustnej u dzieci.

Przeglądy stomatologiczne

Profesjonalna opieka stomatologiczna ma kluczowe znaczenie dla zdrowego rozwoju zębów, jamy ustnej i dziąseł dziecka. Zazwyczaj pierwsza wizyta u dentysty powinna odbyć się w ciągu sześciu miesięcy od pojawienia się pierwszego zęba lub przed ukończeniem przez dziecko 12. miesiąca życia.

Oczywiście, jeśli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości, możesz umówić się na wizytę w dowolnym momencie. Pediatra dziecka może sprawdzać zęby i dziąsła dziecka także podczas regularnych badań kontrolnych.

Wyrzynanie się zębów mlecznych – kiedy należy udać się do lekarza?

Jeżeli zauważysz u swojego dziecka objawy takie jak gorączka, drażliwość lub biegunka, czy inne objawy chorób wieku dziecięcego i nie masz pewności, czy jest to związane z ząbkowaniem, czy jakimś problemem zdrowotnym, najbezpieczniej jest skontaktować się z lekarzem, który będzie w stanie postawić diagnozę i opracować plan leczenia.

Konsultacja z lekarzem może być wskazana także jeśli obawiasz się, że domowe sposoby łagodzenia bólu spowodowanego ząbkowaniem nie przyniosą wystarczającego efektu. W takiej sytuacji lekarz może zalecić inną formę uśmierzania bólu, a jednocześnie zbadać dziecko, by upewnić się, że odczuwany ból lub dyskomfort nie ma innego źródła.

A co na ból dziąseł u niemowlaka oferuje asortyment apteki?

Ból związany z ząbkowaniem mogą uśmierzyć ziołowe żele na ząbkowanie – pamiętaj jednak, by stosować je z umiarem i unikać żeli zawierających lidokainę, gdyż mogą być one niebezpieczne.

Niezwłocznej konsultacji z pediatrą lub dentystą wymaga natomiast każdy uraz, powodujący złamanie lub uszkodzenie zęba.

Ciekawostki na temat zębów niemowląt

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat ząbkowania i śnieżnobiałych ząbków mlecznych? Oto kilka ciekawostek na temat zębów Twojego malucha:

• Podczas procesu ząbkowania co pół roku wyrzynają się średnio 4 zęby.

• Zęby dziewczynek mogą wyrzynać się nieco wcześniej niż zęby chłopców.

• Dolne zęby mają tendencję do wyrzynania się przed tym samym typem zębów górnych.

• Zęby zwykle wyrzynają się w symetrycznych parach – innymi słowy, ząb po prawej stronie szczęki i ten sam typ zęba po lewej stronie szczęki wyrzynają się mniej więcej w tym samym czasie.

• Zęby mleczne dziecka są mniejsze i bielsze niż zęby stałe, które zastąpią je kilka lat później.

• Od około 4. roku życia twarz i szczęka dziecka zaczną rosnąć i zmieniać kształt, co spowoduje powstanie luk w jego uśmiechu, ponieważ zęby mleczne są znacznie mniejsze niż stałe. Jest to całkowicie normalne – w ten sposób w jamie ustnej powstaje miejsce dla zębów stałych.

• Zęby stałe pojawią się u dziecka w wieku 7-8 lat. Ponieważ minie trochę czasu, zanim Twoje dziecko będzie miało pełny zestaw dorosłych zębów, przez kilka lat dzieci mają mieszankę zębów mlecznych i stałych.

• Pełen komplet zębów czasowych składa się z 20 zębów mlecznych, natomiast w wieku kilkunastu lat dziecko będzie miało od 28 do 32 zębów stałych.

Podsumowanie

Okres ząbkowania może być czasem trudny zarówno dla dziecka, jak i dla Was, ale pamiętaj, że to przejściowe.

Nie zapominaj także, jak wielkie znaczenie mają zdrowe zęby – podawaj dziecku pożywne, chrupiące przekąski i naucz je dbać o higienę jamy ustnej już od pierwszego mleczaka!

Jeśli nadal wypatrujecie pierwszego ząbka, na pewno wkrótce będziecie mogli świętować pojawienie się pierwszego mleczaka, a nieco później także kolejnych. Każdy nowy ząbek sprawi, że uśmiech Waszego maluszka będzie jeszcze bardziej uroczy! Zanim się obejrzycie, luki w jego uśmiechu zostaną wypełnione ząbkami bielutkimi niczym małe perełki!

_{Jak powstał ten artykuł? Informacje zawarte w niniejszym artykule oparte są na poradach ekspertów publikowanych w wiarygodnych źródłach medycznych i rządowych: takich jak Amerykańska Akademia Pediatrii i Amerykańskie Kolegium Położników i Ginekologów. Treści udostępnione na tej stronie nie powinny zastępować profesjonalnej opieki lekarskiej. Zawsze konsultuj się z personelem medycznym w celu uzyskania pełnej diagnozy i ewentualnego leczenia.}